Мұнай компаниясының серіктесі: бизнес жүргізудің жаңа мүмкіндігі
Халықаралық жобаларға қатысудың артықшылығы
Қазақстандық компаниялар ірі мұнай-газ компанияларына жеткізуші бола алады, бұл дамуға жаңа мүмкіндіктер ашады, өсудің жаңа белестерін табуға көмектеседі, ірі халықаралық жобаларға қатысуға жол ашады. Tesla-Tan компаниясы мен «Теңізшевройлдың» (ТШО) әріптестігінен осыны көруге болады.
Tesla-Tan – 100% қазақстандық компания, 2007 жылы құрылғаннан бастап бүгінге дейін негізінен мұнай-газ және тау-кен металлургия салаларында жұмыс істеп келеді. Бастапқы кезден-ақ көрсететін қызмет түрлері сан алуан, атап айтқанда, жобалау, өнеркәсіптік құрылыс, электромонтаж, қосу-реттеу жұмыстары, бақылау-өлшеу аппараттары және ақпараттандыру (БӨҚжА) сияқты кешенді құрылыс-монтаж жұмысын атқарады.
«Біздің еңбек жолымыз Қаратабаннан (Болашақ зауытының құрылыс жобасы) басталды, сол жерде штатында 20 қызметкері бар субмердігер компания болдық. Одан кейінгі 4 жылда субмердігер ретінде Bateman, Bonatti SpA, GATE компанияларында жұмыс істедік. 2012 жылы Agip (AKCO) компаниясымен тікелей келісімшартқа отырдық. Ол кезде бізде 600 адам жұмыс істейтін», – дейді Tesla-Tan компаниясының бас директоры Әлішер Уәлиханов.
Фотода: Әлішер Уәлиханов, Tesla-Tan компаниясының бас директоры
Одан кейін де ірі жобаларға араласқан. 2013-2014 жылдары Tesla-Tan компаниясы «Казстройсервис» (КСС) компаниясымен бірге Атырау мұнай өңдеу зауытын (АМӨЗ) кеңейтуге қатысқан. Бұл уақыт аралығында компания қызмет аясын кеңейтіп, тау-кен саласындағы жобаларға қатыса бастаған, дәлірек айтсақ, 2015 жылы Бозшакөл кен байыту комбинатында (КБК), 2016 жылы Kazminerals Projects BV (KPBV) компаниясымен бірге Ақтоғай КБК-да электромонтаж жұмыстарын атқарған. Ақтоғайда қазір де комбинатты кеңейту жұмыстарын жалғастыруда.
2015 жылы ТШО-ның предквалификациясынан өтіп, 2016 жылдың жазында Tesla-Tan ТШО-мен алғашқы екі келісімшартқа қол қойды (Base Business).
«2018 жыл біз үшін жаңа кезең болды. Компания Болашақта кеңейту жобасына (БКЖ) қатысуды бастап, бас мердігерлерден бірқатар субмердігер жұмысын алып, сонымен бірге ТШО-мен тікелей келісімшартқа отырды. Осы арада БКЖ-ға қатысу компаниямыздың дамуындағы жаңа белес болып, дамудың жаңа кезеңіне аяқ басуға жол ашқанын айта кеткен дұрыс деп ойлаймын. 2017 жылға дейін компанияның балансында 2-3 қана арнайы техника болса, 2018 жылы, БКЖ-ға қатысқанның арқасында, арнайы техника мен құрал-жабдықтарымызды біршама ұлғайтып алдық. Қазір бізде 100 дана техника мен 80-нен астам зертхана құрылғысы бар. Жақында ғана метрологиялық зертханаға лицензия алдық», – дейді серіктестіктің негізгі кезеңі туралы Әлішер Уәлиханов.
Оның айтуынша, ТШО-мен ынтымақтасу барысында ешқандай қиындық болмаған, өйткені оған дейін Tesla-Tan нарықта 7 жыл бойы жұмыс істеп келген. Бұл уақыт аралығында компания айтарлықтай тәжірибе жинап, тиісті құжаттардың барлығын алған және компанияда білікті мамандар жұмыс істейді.
«Бізде құрылыс лицензиясы, еңбек қауіпсіздігі және денсаулықты қорғау менеджменті жүйесінің сертификаты, сапасы менеджменті жүйесінің сертификаты, сонымен бірге тіркелген зертхана бар еді. Бұл жұмыс істеуге қажетті негізгі құжаттар, көп компания мұндай құжаттарды алу қиын, күрделі деп ойлайды. Алайда, бұл ТШО-мен бизнес серіктес болғысы келетін компанияларға бірінші кезекте қажет құжаттар. Бұл сіздің компанияңыздың сенімді екенінің кепілі. Қазақстанда да, шет елдерде де тауар мен қызметке тапсырыс берушілердің көпшілігі осындай талап қояды», – дейді Tesla-Tan басшысы.
Осы арада ТШО-ның бірнеше жылдан бері тауар мен қызмет жеткізумен айналысатын қазақстандық компаниялармен ынтымақтастық орнатуға мүдделі екенін айта кеткен жөн. Бұл аймақтардың экономикасын дамытуға үлкен көмек: жаңа өндіріс ашуға және қолданыстағы өндірісті кеңейтуге, жаңа жұмыс орындарын ашуға, салық түсімін арттыруға, әлеуметтік инфрақұрылымға инвестиция тартуға жол ашады. Ашық дерек көздеріндегі мәліметтерге сүйенсек, 1993 жылдан бері ТШО 37,3 млрд долларға қазақстандық тауар мен қызмет сатып алған, ал биылғы жылдың алғашқы тоқсанында 778 млн доллардың келісімшарты жасалған. Технология дамыған сайын сатып алатын қызмет түрлері де көбеюде. Мысалы, саланы цифрландыру отандық ІТ компанияларға жаңа мүмкіндіктер ұсынып отыр. ТШО-мен бірге бизнес жүргізгісі келетіндер компанияның сайтынан сатып алатын тауар мен қызмет тізімін таба алады. 2021 жылға арналған жоспарда ТШО-ның қандай қажеттілігі бар екені көрсетілген. Құжатқа қажетіне қарай түзетулер енгізіліп, ол бірден сайтқа салынады.
Әлеуетті тасымалдаушылармен жұмыс істеу барысында ТШО коммерциялық, қаржылық, логистикалық, техникалық мәселелерге мән береді. Сонымен қатар, тауар мен қызмет ұсынушылар үшін компания тұрақты түрде оқыту курсын ұйымдастырады, онда жер қойнауын пайдалану туралы заңнаманың кейбір тұстарын түсіндіреді. Сондай-ақ Еуропадағы қайта құру және даму банкінің ТШО қаржыландыратын Жеткізушілерді дамыту бағдарламасы бар. Мониторингке көз жүгіртсек, 2019 жылы осы бағдарламаға қатысатын компаниялардың 73%-ы табысын 66%-ға арттырған, ал ондағы қызметкерлер саны 32%-ға артыпты. ТШО-мен әріптестік Қазақстанның аймақтарында жаңа өндіріс орындарын ашуға мүмкіндік береді.
Мысал ретінде Baker hughes компаниясының қызметін айтуға болады, бұл компания Батыс Қазақстан облысында жергілікті «Топан» кәсіпорнымен бірге 11 химикат өндірісін қолға алған, ал Edil-Oral.kz компаниясы электр қозғалтқыштарды жөндейтін сервис орталығын ашқан.
Жалпы алғанда, мұнай-газ саласы жергілікті жердегі шағын және орта бизнесті дамытуға қосымша мүмкіндіктер ұсынады. ҚР Энергетика министрлігі таратқан ақпаратқа сүйенсек, 2019 жылы мұнай өндіру саласындағы тауар, жұмыс және қызмет бойынша сатып алудың жалпы көлемі ең жоғарғы деңгейге жетіп, 7 трлн 34 млрд теңге болған. Жергілікті компаниялардың үлесі 44,6% болған, ал барлық сатып алудың 82%-ы ТШО, «Норт Каспиан Оперейтинг Компани» (НКОК) және «Қарашығанақ петролеум оперейтинг» (КПО) компанияларына тиесілі. 2020 жылы Мұнай-газ саласындағы машиналарды жасау бойынша халықаралық орталық құру туралы ұсыныс айтылған. Орталықты құру туралы келісімге өткен жылдың қараша айында ҚР Энергетика министрлігі, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі, «Қазақстан машина жасаушылар одағы» ЗТБ өкілдері мен PSA, КПО, ТШО, НКОК компанияларының жетекшілері қол қойған. Негізгі мақсат – мұнай-газ саласына қажетті тауарды жергілікті жерде өндіру. Орталықты жоғарыда аталған үш мұнай-газ жобасының операторлары қаржыландырады, орталық коммерциялық мақсатты көздемейді. Бұл компанияларға ірі мұнай-газ жобаларына қатысуға жол ашады.
При работе с материалами Центра деловой информации Kapital.kz разрешено использование лишь 30% текста с обязательной гиперссылкой на источник. При использовании полного материала необходимо разрешение редакции.