2026 жылы Астанада геологиялық зертхана құрылысы басталады
Зертхана минералдық-геохимиялық және талдамалық зерттеулермен айналысатын болады
Қазақстандағы қолданыстағы геологиялық карталар айтарлықтай ескірген. Олар кен орындарының әлеуетін және нақты орналасуын дәл анықтап бере алмайды. Бұл туралы үкімет отырысында премьер-министр Олжас Бектенов мәлімдеді, деп хабарлайды Kapital.kz іскерлік ақпарат орталығының тілшісі.
«Сондықтан олардың ауқымын ұлғайту жұмысын жалғастыру қажет. Сондай-ақ геологиялық барлауға заманауи ғылыми әдістерді енгізудің негізін қалыптастыру керек. Осы мақсатта елордада Геологиялық кластер құрамында заманауи зертхана салу жоспарланып отыр. Бұл зертхана минералдық-геохимиялық және талдамалық зерттеулер жүргізу үшін қажет», – деді ол.
Премьер-министр өнеркәсіп және құрылыс министрлігіне қаржы министрлігімен және ұлттық геологиялық қызметпен бірлесе отырып 2026 жылы аталған зертхананың құрылысын бастауды тапсырды. Ол мемлекет басшысының жолдауында ел өнеркәсібінің негізгі тірегі ретінде геологиялық барлауды дамыту басты міндеттердің бірі болып айқындалғанын еске салып өтті. Осы бағытта жер қойнауын зерттеу аумағын 2,2 млн шаршы шақырымға дейін жеткізу бойынша ауқымды жұмыс жүргізілуде.
«Алдағы жылы осы мақсатқа қол жеткізіледі. Қазірдің өзінде 22 мемлекеттік қызметті көрсетіп отырған жер қойнауын пайдаланудың Бірыңғай платформасы құрылды. Бұл лицензияларды автоматты түрде беруге және жер қойнауын пайдаланушылардың міндеттемелерін орындауын бақылауға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта дәстүрлі қағаз тасымалдаушыларда, магниттік ленталар мен фотосуреттер түрінде болған 3,5 миллионға жуық бірлік бастапқы геологиялық ақпарат цифрландырылды», – деп атап өтті Олжас Бектенов.
Премьер-министр келесі жылдың соңына дейін тарихи деректерді толық цифрландыруды аяқтауды тапсырды. Бұл Қазақстанның тарихи және жаңа геологиялық ақпараттарына қолжетімділікті жеңілдетеді әрі инвестиция тарту, барлау және кен орындарын игеру жобаларын жүзеге асыруды жеңілдетпек.
«Жалпы алда келесідей міндеттер тұр. Біріншіден, өнеркәсіп және құрылыс министрлігі биылғы жылдың соңына дейін ел аумағын 1:50 000 масштабта егжей-тегжейлі геологиялық картаға түсіру бойынша жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуді қамтамасыз етуі тиіс. Екіншіден, өнеркәсіп және құрылыс министрлігі қаржы министрлігімен бірлесіп, 2026 жылы карталарды жасаудың заманауи әдістеріне көшу жобасын іске асыруды бастауы қажет. Ол үшін озық технологиялар мен ұшқышсыз ұшу аппараттарын барынша пайдалану керек», – деді Олжас Бектенов.
Үшіншіден, өнеркәсіп және құрылыс министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, 2026 жылдың бірінші жартыжылдығының соңына дейін жер қойнауын пайдаланудың Бірыңғай платформасы аясында кеңістіктік деректерді біріктіруді қамтамасыз етуі тиіс. Бұл инвесторларға жер қойнауын пайдалану саласындағы мүмкіндіктер мен шектеулерді көруге көмектеседі.
Бұған дейін Қазақстанда геологиялық деректерді Big Data және жасанды интеллект технологияларының көмегімен цифрландыру жоспарланғаны хабарланған еді. 2026 жылға қарай шамамен – 10%, 2027 жылы – 50%, ал 2028 жылы 100% цифрлық форматқа көшіру көзделген. Жер қойнауы учаскелерін түгендеу нәтижесінде энергетика министрлігі 17 жер қойнауын пайдалану келісімшартын бұзды. Сондай-ақ Қазақстанда геологиялық талдау зертханалық кешенін салу жоспарланып отыр. Вице-министр Иран Шархан бастапқы геологиялық ақпараттың 73%-дан астамы электрондық форматқа көшірілгенін мәлімдеді.